Zeynep Öğünç
Faruk Çağla
Kavram Meslek Yüksekokulu’na gelmeden önce internette öğretmenler hakkında araştırma yaptığımda sizin tecrübeli bir grafiker olmanız, başarılarınız, yıllarca grafik tasarım adına bir çok işler yapmanız benim bu okula daha farklı bakmamı sağladı. Açıkcası ben grafik tasarımda lisedelerdeki gibi desenin ön planda olacağını düşünmüştüm. Çünkü mezun olduğum lisede desen dersi grafik tasarıma göre daha ön plandaydı. Lisedeki öğretmenlerimiz genelde resim bölümünden mezunlardı. Desen konusunda iyi bir eğitim verseler de grafik tasarım açısından bir eksiklik olduğunun farkındaydım. Bu eksikliği ve kendimdeki eksiklikleri daha iyi anlamamı sağladınız. Liseye göre meslek dersleri içinde, grafik tasarım dersleri daha ön planda olmakla beraber bize öğrettiğiniz konuları bilgisayarda bize eşlik ederek yapmanız bizim açımızdan öğretici olduğu kadar bir grafikerin pratik olarak bir işi aşamalarıyla nasıl yaptığını öğrenmemizi sağlıyor. Bence en önemli şey grafik desen ve temel sanat gibi desen ağırlıklı derslerimizde herkesin eksiğine göre ödevler vermeniz ve bizimle ayrı ayrı ilgilenmeniz.
Sizden önce grafik tasarıma bakışım biraz daha farklıydı. Yani daha çok resimsel düşünüyordum. Öyleki herhangi bir grafiksel çalışmada gereksiz detaylara yer veriyordum. Hala da eksiklerimin olduğunun farkındayım. Bunun nedeninin-sizin de dediğiniz gibi- lisede desen derslerini daha baskın olarak görmemize bağlıyorum. Lise eğitimimizde bir konu haftalarca işlenirken sizinle bir hafta içinde bir çok iş çıkartabiliyoruz. Bunun bize pratiklik açısından faydalı olduğunu düşünüyorum. Soyutlamayı, herşeye farklı açılardan bakmanın o kadar da zor olmadığını ve önemini bize eşlik ederek anlattığınız derslerde daha da iyi anladım.
Sonuç olarak diyebilirm ki asıl istediğim meslek grafik tasarım ve burada da gerçek anlamda grafik tasarım eğitimi gördüğümü düşünüyorum.
GRAFİK DESEN
Bu derste ilk olarak biber, kibrit kutusu ve bıçaktan kompozisyon oluşturarak bunları dört farklı şekilde çizmemizi istediniz. Burada farklı dokulara sahip ve perspektif gerektiren objelerin birbirleriyle ilişkilerini ve bununla birlikte objelerin hacmine ve dokusuna göre ışık-gölgeyi, oran-orantıyı, zemine düşen gölgeyi doğru bir şekilde verebilmeyi gördük. Daha sonra bu kompozisyonları mürekkepli kalem ile tek çizgi haline getirerek sadeleştirmeyi öğrendik. Sonra kendi elimizi model olarak kullanarak eli üç farklı teknikle (tonlama, tarama, tek çizgi) çizdik. İlk olarak eli tonlamalı yaptık. Daha sonra tek çizgiye geçerek olabildiğince az çizgiyle eli çizebilmeyi öğrendik. Herkesin eksiğine göre verdiğiniz ödevlerde bana buruşuk kağıt, çay kaşığı, çatal ve kividen oluşan bir kompozisyon çizdirerek farklı dokulara sahip bu objeleri tonlama ve tek çizgi olarak yapmamı istediniz. Burada da aynı şekilde desenden tek çizgiye geçerek grafiksel bir çizimle desen arasındaki farkı görmemi sağlayıp, farklı dokulara sahip objeleri mürekkepli kalem ile verebilmeyi öğrendim. Ödev olarak verdiğiniz işkembeyi de tonlama tekniğiyle en ince ayrıntısına kadar çizerek dokuyu vermeyi öğrendik. Daha sonra bize plastik şişe, bardak ve çay bardağından oluşan bir kompozisyon çizdirdiniz. Böylece plastik ve cam arasındaki ışık gölge farkını gördük. Kıvırcık gofret ve sarımsaktan kompozisyon oluşturarak farklı dokulara ve büyüklüklere sahip objeleri birarada çizerek aralarındaki ışık gölge ve oran orantı farkını görmemizi sağladınız. Sonraki dersimizde anahtar çizerek metal hissini verebilmeyi ve anahtarın perspektifini doğru bir şekilde çizmeyi gördük. Daha sonra yanına ayrıntılı bir şekilde gofret çizerek goftretin çukur yerlerini ve çıtırlık hissini ışık-gölge ile verdik. Suluboya tekniğine geçtik. Mandalina ve ekmek dokusunu suluboya ile vermeyi gördük. Daha sonra kağıttan uçak ve gemi yaparak kağıdın ışık-gölgesini verebilmeyi, tonlama, tarama, tek çizgi teknikleriyle de kağıt dokusunu verebilmeyi öğrendik. Gofreti elde çizdikten sonra bilgisayarda da pratik olarak en ince ayrıntısına kadar çizerek ambalaj tasarladık. Bu çalışmamızda tipografiyi de kullandık. Bilgisayarda pratik bir şekilde arı çizmeyi gördük.Ve arıya hacminin verilmesi için en uygun gradienti kullanmayı gördük. Bal peteği dokusu verdik. Bu çizdiklerimizi düzenleyerek bal kavanozu için ambalaj tasarladık. Aynı şekilde reçel için ambalaj tasarladık. Bunun içinde reçelin türüne göre meyveleri dairelerle düzgün olacak şekilde çizdik.
TİPOGRAFİ
Tipografi dersine alfabe ile başladık. Kesik uçla cümleleri eğik bir şekilde aynı açılarla yazmayı öğrendik. Daha sonra dekoratif yazıya geçerek güzel yazı yazmayı ve yazıya estetik bir biçim kazandırmayı öğrendik.
Bilgisayarda ise sizin bize verdiğiniz cümlelerden tipografik düzenlemeler yaptık. Bu tipografik düzenlemeler içinde resimsel öğeleri amacına uygun, yerinde kullanmayı, bir sözü veya cümleyi tipografik düzenlemelerle anlatabilmeyi gördük. Böylece bir ürün üzerinde veya bir sözü anlatmada tipografinin önemini öğrenmiş olduk. Mesela ambalaj tasarlarken ürüne ve amaca uygun yazı fontlarını seçtik ve bunları deforme ederek özgün bir yazı haline getirebilmeyi öğrendik. Ambalaj tasarımlarında logo tasarlarken bu yöntemden faydalandık. Bu yazıları bilgisayar ortamında amacına uygun şekilde biçimlendirip, expand yapmayı ve renklendirmeyi öğrendik. Ör: Bal kavanozu ambalajı için Balımmm adlı bir logo tasarlarken yazıyı deforme ettik ve bal damlasını çizip renklendirerek A harfinden damlıyormuş gibi bir görüntü sağladık. Bununla birlikte yazıları amacına uygun büyüklükte ve küçüklükte kullanmayı, sayfaya yazıları uygun bir şekilde yerleştirebilmeyi gördük. Tatil keyfi adlı bir dergi kapağı hazırlarken burada konuya uygun font seçerek bilgisayarda çizdiğimiz resimlerle düzenlemeler yaptık. Daha sonra çoook açık büfe adlı bir tabela hazırladık. Burada da o harflerinin içine gözler yerleştirerek resimsel öğelerle yazıya farklı bi hava katmayı gördük. Daha sonra antetli kağıdı için logo hazırlarken yazıya özgün bir hava katmak ve amacına uygun olması için deforme ettik. Yazıları attach to path ile yuvarlak bir şekilde yazmayı ve yazıları convert to path yapmayı gördük.
Tipografiyi hemen hemen her yaptığımız çalışmalarda kullandık. Kitap kapağı tasarımı için kitabın adında farklı tipografik düzenlemeler yaptık. Kitabın adına ve konusuna uygun bir şekilde renklendirdik. Yazılara gradient vermeyi ve harflerin mimarisini gördük.
TEMEL SANAT
Nil Hoca zamanında ilk olarak elimizi rahat kullanmamız için dört tondan oluşan çizgi çalışmaları yaptık. Ton geçişlerini gördük. Sanat dallarından, görsel tasarım ilkelerinden(zıtlık, ritm, denge, egemenlik vb…) bahsettik. Renklerin insanlar üzerindeki etkisini konuştuk. Daha sonra okulun kantinine logo tasarlamamız için kantine inerek kantin tabelasındaki eksiklikler ve yanlışlıklar hakkında konuştuk. Yazıların nasıl olması gerektiğinden, ürünleri ön plana çıkarmak için nasıl bir fon kullanılması gerektiğinden bahsettik. Ve sınavda kantine logo hazırladık. Daha sonra bizden bir müzik şirketi için isim bulmamızı ve en fazla dört renkten oluşan logo tasarlamamızı, slogan bulmamızı istedi. Sonra dört kişilik gruplar kurarak her bir gruba logosu başarısız marka adlarından vererek bu logolardaki başarısızlık nedenlerini bulduk ve yerine bir logo tasarladık.
Siz geldikten sonra onbir kareden oluşan ton çubuğu çizdik. Ve bu tonları kullanarak gofretin dokusunu verdik. Herkesten kendine bir obje seçmesini ve bu objenin bize çağrıştırdıklarını çizmemizi istediniz. Mesela ben bowling lobutunu andırdığını düşündüğüm pengueni çizmiştim. Böylece objelere farklı açılardan bakmayı öğrendik. Daha sonra içi üçgen bölümlerden oluşan kutu çizdik. Böylece tonlama ile kutunun bölümlerini verebilmeyi gördük. Sınavda da gözü tüm ayrıntılarıyla ve bize çağrıştırdıklarıyla beraber çizdik. Sonra burgu makarna çizerek makarnaya formuna uygun tonlama yaptık. Aynı şekilde makarnanın burgu formunun bize çağrıştırdıklarını çizdik. Böylece spiral forma sahip objelerin tonlanmasını gördük. Bu derste Nil hocaya göre daha desen ağırlıklı ve yaratıcılık gerektiren konular işledik.
GRAFİK TASARIM
Freehand programında tools içinde yer alan siyah ok ve beyaz okların kullanımını öğrendik. Yaptığımız işte gruplu olan yerlerin grubunu ayırmak için ctrl+U kısayolunu kullanmayı ve beyaz okla gruplu olan öğeleri ayrı ayrı seçmeyi gördük. Document bölümünden standart boyutlarda sayfa eklemeyi, custom seçeneği ile istediğimiz ölçülerde sayfa eklemeyi gördük. Üst üste çizdiğimiz şekilleri öne çıkarmak veya arkaya göndermek için ctrl+F ,ctrl+B kısayollarını öğrendik. Daha sonra tools’ta yer alan Rectangle aracının üzerine çift tıklayarak karşımıza çıkan pencereden değer verdik ve karenin köşelerini yumuşattık. Rectangle aracının altındaki seçeneğe tıklayarak Polygon tool’dan köşegen, altıgen, sekizgen ve yıldız yapmayı gördük. Insert yapmayı ve ınsertte yer alan ürünleri köşeleri yumuşatılmış karelerin içine yerleştirebilmeyi gördük. Edit preference seçeneğinden renklerin gerçek haliyle görülmesi için gerekli ayarı yapmayı öğrendik. Goffy adlı bir logo tasarlarken harflere convert to paths yapmayı ve bunları beyaz okla seçerek Object seçeneğinden gradient vermeyi, harflere orjinal boyutunu yitirmeyecek şekilde çerçeve yapmasını gördük. Bunun için Window seçeneğinden Xtra Operations’tan Expand Stroke’u kullanarak değer verdik. Ctrl ve mouse’un sağ tuşunu tıklayarak altta yer alan öğeyi seçebilmeyi ve Ctrl+Shift+c ile klonlamayı öğrendik. Daha sonra Pen aracı ile amblem için kürk çizip, Xtra Tools’tan Roughen seçeneğinden kürk dokusunu verebilmeyi öğrendim. Aynı zamanda gofretin kreması için bu seçeneği kullandık. Gofret çizerken birden fazla çizgileri aynı sistemde Ctrl+D kısayolu ile kopyalamayı ve kesişen çizgileri ayırmak için Xtra Operations’tan union seçeneğini kullanmayı öğrendim. Gofrete perspektif vermek için 3D Rotation seçeneğini kullandık ve şekillerin formuna göre yazıları düzenledik. Bunun için de şekil ve yazıyı shift ile birlikte seçerek Attach to path seçeneğini kullandık. Resimlerin başka bir bilgisayarda görülebilmesi için Links’ten embed yapmayı gördük. Renkleri flulaştırmak içinse Mixer and Tints’ bölümünden gerekli değeri vermeyi öğrendik. Ve tüm bunları kullanarak reçel ve bal ambalajı,kartvizit, dergi sayfası, ınsert, kitap kapağı yaptık.
Photoshopta Ctrl+N ile yeni bir sayfa açtık ve burada boyutlarını istediğimiz şekilde ayarlamayı gördük. Daha sonra ınsert için gerekli ürünleri kesmek için Pen aracını seçerek resmin üzerinden çizdik. Paths’in yer aldığı pencerenin kenarındaki seçenekten Save Path ile path’i kaydettik. Ctrl tuşu ile kaydettiğimiz path’i tıklayarak ürünü kestik. Layersları kullanmayı, layerslara kilit koymayı ve layerları Ctrl+E kısayolu ile birleştirmeyi gördük. Her bir layerın yanında yer alan kutuların içindeki göz simgesine tıklayarak o an için gereksiz öğeleri görünürden kaldırdık. Resimleri keserek arkaya fonlar ekledik. Bunun için Brush’tan faydalandık. Brushları istediğimiz boyutta ayarlamayı öğrendik. Seçili öğeleri bırakmak için ctrl+D kullandık.Ctrl+shift+N ile yeni bir layer açtık. Daha sonra Freehand’de çizmiş olduğumuz gofrete gölge vermek için photoshopta açtık ve Pen ile perspektifine uygun gölge çizerek içini Paint Pucket Tool ile içini siyaha boyadık. Sonra filtere gelerek Gaussian Bluru kullandık. Gofretin birleşmeyen köşelerini kapamak için Alt tuşu ile Clone Stamp ‘ı kullandık. Daha sonra gofret için ambalaj çizdikten sonra gofret ve logoyu yerleştirdik.
Zeynep Öğünç
